Sxmn – Chuyện kiếm tiền tài trợ cho bóng đá theo kiểu “ăn đong” hàng năm một cách thiếu chuyên nghiệp của Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) có thể sẽ chấm dứt vĩnh viễn vào tháng 6 này, khi VFF trình Chính phủ phê duyệt Đề án cá cược bóng đá.
Nếu được thông qua, cá cược (hay xổ số bóng đá) sẽ là “bầu sữa” rất quan trọng để nuôi dưỡng và phát triển bóng đá VN vì theo dự kiến, xổ số bóng đá sẽ mang lại khoảng 600-800 tỷ đồng mỗi năm. Ngoài chuyện “kiếm thêm” một khoản thu ngân sách từ thuế, du doan xsmn bóng đá cũng góp phần tích cực để tránh tình trạng các đội bóng móc ngoặc nhau làm độ và hạn chế tình hình phát triển thị trường cá cược ngầm tràn lan như hiện nay.

Tuy nhiên, dư luận cũng tỏ ra quan ngại vì “chiếu” theo cách điều hành cục bộ, không chuyên nghiệp, thiếu trách nhiệm của VFF từ nhiều nhiệm kỳ qua thì khi một trung tâm (hay công ty) cá cược như vậy ra đời liệu VFF có “cáng” nổi nó không? Nhiều người am tường lĩnh vực bóng đá đã trả lời là không vì VFF là một tổ chức xã hội nhưng hoạt động lại chẳng “xã hội hóa” tí nào cả.
Khi trung tâm cá cược bóng đá ra đời, với cơ chế như hiện nay chắc chắn nó sẽ mang tư cách pháp nhân Nhà nước với sự phân nhiệm, bố trí cán bộ điều hành cũng rất… Nhà nước. Với cơ chế này, liệu giám đốc điều hành của trung tâm có bị quy trách nhiệm khi phải “chung độ” hàng tỷ đồng chỉ qua một đêm, với một vài trận đấu.
Liệu qua một vài cú thua như vậy, kqxs giám đốc điều hành có bị xử không? Ai xử? Cũng từ cái sự chịu trách nhiệm này (có thể quy kết hoặc hình sự hóa vì “thiếu năng lực gây hậu quả nghiêm trọng”), người giám đốc điều hành có dám mạnh tay “ra kèo” để bà con tham gia cá cược mỗi ngày và như đã nói ở trên, “lỡ thua” (bằng tiền Nhà nước đi vay ngân hàng) thì sao? Còn nếu điều hành trung tâm làm ăn có hiệu quả, liệu sẽ có cơ chế xét thưởng cho thỏa đáng với công sức? Tất cả đều còn rất mơ hồ, xét theo mô hình hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước hiện nay. Như vậy có ai dám liều nhảy vào làm giám đốc điều hành? Với mô hình của các trung tâm, công ty cá cược thể thao trên thế giới, chỉ có tư nhân hóa 100% hoặc cổ phần hóa (trong đó Nhà nước chỉ chiếm tỷ lệ tương đối) mới có hiệu quả.
Ở đây, có lẽ VFF nên tham khảo mô hình, phương án tổ chức hoạt động của một đơn vị xổ số hoặc cá cược bóng đá, trong đó lãi ròng sau khi trừ thuế (mà mức thuế của mô hình hoạt động này hiện cũng chưa có trong danh sách thu thuế doanh nghiệp tại VN), trung tâm sẽ phải đóng góp bao nhiêu phần trăm (cụ thể trên hợp đồng và có điều chỉnh hàng năm) về cho VFF, để VFF lấy nguồn này tái đầu tư cho việc phát triển bóng đá VN.
Với những quy định chi tiết và cụ thể của đề án như thế, VFF cũng cần phải tổ chức đấu thầu để vừa không tạo dư luận về doanh nghiệp “sân sau” của mình, vừa để mang về nguồn tài chính tốt nhất, ổn định nhất hàng năm cho bóng đá VN.
Đây là hình thức quản lý và hoạt động khả thi nhất cho loại hình doanh nghiệp mới mẻ và nhạy cảm này hoạt động tại VN. Điều tiên quyết là nếu không có luật chơi rõ ràng, rủi ro về tài chính của doanh nghiệp có thể sẽ rất lớn (trong khi trách nhiệm có thể bằng… không) và khi bước vào sân chơi toàn cầu (nghĩa là người ở nước ngoài cũng được tham gia cá cược ở Việt Nam) chúng ta không thể cứ mãi “lủng đâu vá đó” một cách cập rập được.
Thành lập công ty hoặc trung tâm xổ số (cá cược) bóng đá đương nhiên là việc làm quá mới mẻ và nhạy cảm với VN hiện nay nhưng chính từ hai yếu tố trên, ngay từ ban đầu VFF nên lựa chọn phương án hoạt động một cách công khai, minh bạch, biết mình, biết người để chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp nhất.