Chậm kinh là nỗi lo lắng của rất nhiều chị em phụ nữ. Vậy nguyên nhân gây chậm kinh do đâu? Có phải cứ chậm kinh là có thai? Bài viết này kiến thức giới tính sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc để có cái nhìn chính xác nhất về sức khỏe sinh sản.
Chậm kinh là gì?
Chu kỳ kinh nguyệt bình thường kéo dài từ 21 đến 35 ngày. Chậm kinh được định nghĩa là khi chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn 35 ngày hoặc trễ hơn so với kỳ kinh dự kiến từ 5 ngày trở lên.
Nguyên nhân chậm kinh do đâu?
Có rất nhiều nguyên nhân chậm kinh, bao gồm:
Mang thai
Đây là nguyên nhân hàng đầu gây chậm kinh ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và có quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp bảo vệ. Khi trứng được thụ tinh và làm tổ trong tử cung, cơ thể sẽ sản sinh hormone hCG, ức chế rụng trứng và gây ra hiện tượng chậm kinh. Nếu bạn trễ kinh kèm theo các dấu hiệu như buồn nôn, mệt mỏi, ngực căng tức, hãy thử thai ngay để xác định.
Cho con bú là 1 nguyên nhân gây chậm kinh
Sau sinh, cơ thể người mẹ sản sinh prolactin, một loại hormone quan trọng cho quá trình sản xuất sữa mẹ. Prolactin đồng thời ức chế quá trình rụng trứng, dẫn đến chậm kinh, thậm chí mất kinh trong thời gian cho con bú, đặc biệt là khi cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ.
Chậm kinh do rối loạn nội tiết tố
Nội tiết tố đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Sự mất cân bằng nội tiết tố estrogen và progesterone do nhiều nguyên nhân như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), suy buồng trứng sớm, các vấn đề về tuyến giáp (cường giáp, suy giáp)… đều có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt, biểu hiện là chậm kinh, kinh nguyệt không đều, rong kinh, hoặc vô kinh.
Nguyên nhân gây chậm kinh do căng thẳng, stress
Cuộc sống hiện đại với áp lực công việc, học tập, gia đình… khiến nhiều chị em phải đối mặt với căng thẳng kéo dài. Stress làm tăng nồng độ cortisol trong cơ thể, một hormone có tác dụng ức chế rụng trứng. Vì vậy, stress tâm lý là một trong những nguyên nhân phổ biến gây chậm kinh ở nữ giới.
Thay đổi lối sống
Chế độ ăn uống và tập luyện ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản. Giảm cân quá mức khiến cơ thể thiếu hụt chất béo cần thiết để sản xuất hormone sinh dục nữ. Ngược lại, tăng cân đột ngột, béo phì cũng gây rối loạn nội tiết tố. Tập thể dục quá sức gây mất cân bằng năng lượng, ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng. Những yếu tố này đều có thể là nguyên nhân gây ra chậm kinh.
Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ là chậm kinh, bao gồm: thuốc tránh thai, thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị ung thư, thuốc chống loạn thần, corticosteroid… Nếu bạn đang sử dụng một trong những loại thuốc này và gặp phải tình trạng chậm kinh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn.
Ngoài ra có 1 số nguyên nhân khác gây ra chậm kinh
- Các bệnh lý phụ khoa như u xơ tử cung, viêm nội mạc tử cung, lạc nội mạc tử cung, polyp tử cung… cũng có thể gây ra hiện tượng chậm kinh, rong kinh, đau bụng kinh.
- Phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh thường gặp phải các triệu chứng như rối loạn kinh nguyệt, chậm kinh, bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm… do buồng trứng suy giảm hoạt động, sản xuất estrogen không đều.
- Nếu trong gia đình bạn có mẹ hoặc chị em gái bị chậm kinh, rối loạn kinh nguyệt, bạn cũng có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này. Yếu tố di truyền đóng vai trò nhất định trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt.
- Môi trường sống ô nhiễm, tiếp xúc thường xuyên với hóa chất độc hại, thuốc trừ sâu… cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và gây ra các rối loạn kinh nguyệt, bao gồm chậm kinh.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Bạn nên đi khám bác sĩ nếu:
- Chậm kinh kèm theo các triệu chứng bất thường như đau bụng dữ dội, chảy máu nhiều, sốt…
- Chậm kinh trên 3 tháng mà không phải do mang thai.
- Có các dấu hiệu rối loạn nội tiết tố khác như mọc nhiều lông, mụn trứng cá, rụng tóc…
Cách khắc phục chậm kinh
Chậm kinh không chỉ gây ra tâm lý bất an mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của chị em. Vậy làm thế nào để khắc phục tình trạng này? Dưới đây là một số cách khắc phục chậm kinh, mỗi ý được trình bày chi tiết trong 100 chữ:
Điều chỉnh lối sống lành mạnh
Duy trì một lối sống lành mạnh là yếu tố quan trọng giúp điều hòa kinh nguyệt và khắc phục chậm kinh. Hãy xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, đủ chất dinh dưỡng, hạn chế đồ ăn nhanh, đồ uống có ga. Tập thể dục thường xuyên với cường độ vừa phải giúp tăng cường sức khỏe, giảm stress, cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ điều hòa nội tiết tố. Ngủ đủ giấc, thư giãn, tránh căng thẳng cũng góp phần ổn định chu kỳ kinh nguyệt.
Điều trị nguyên nhân gây chậm kin bằng thuốc
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc để điều trị chậm kinh. Thuốc điều hòa kinh nguyệt thường chứa hormone progesterone hoặc estrogen giúp điều chỉnh nội tiết, kích thích rụng trứng và kinh nguyệt trở lại bình thường. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý mua và sử dụng để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
Liệu pháp hormone
Liệu pháp hormone được áp dụng trong trường hợp chậm kinh do suy buồng trứng sớm, mãn kinh sớm hoặc các rối loạn nội tiết tố khác. Liệu pháp này bổ sung hormone estrogen, progesterone hoặc kết hợp cả hai giúp cân bằng nội tiết tố, cải thiện các triệu chứng và bảo vệ sức khỏe của phụ nữ. Việc áp dụng liệu pháp hormone cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định và theo dõi chặt chẽ.
Điều trị nguyên nhân gây chậm kin khi mắc bệnh lý
Nếu chậm kinh do các bệnh lý phụ khoa như u xơ tử cung, viêm nội mạc tử cung, lạc nội mạc tử cung… việc điều trị bệnh lý là cách khắc phục triệt để. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh, bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội khoa bằng thuốc hoặc phẫu thuật để loại bỏ các tổn thương, từ đó giúp kinh nguyệt trở lại bình thường.
Thăm khám sức khỏe định kỳ
Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe sinh sản, bao gồm cả rối loạn kinh nguyệt. Bác sĩ sẽ kiểm tra, đánh giá tình trạng sức khỏe, phát hiện sớm các bệnh lý và đưa ra lời khuyên phù hợp để bạn có một chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, khỏe mạnh.
Hy vọng với những chia sẻ của chúng tôi về nguyên nhân gây chậm kinh sẽ mang đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích nhất